-
Temat: Stres i jego wpływ na zdrowie człowieka.
Skutki stresu są powszechnie znane – choroby serca, wrzody żołądka, nadciśnienie. Okazuje się, że długotrwały stres jest przyczyną szeregu innych schorzeń, w tym autoimmunologicznych. Przewlekły stres powoduje bóle głowy, bóle kręgosłupa, bezsenność, nad potliwość. Skutki długotrwałego stresu widoczne są ze strony układu krążenia. Pacjent odczuwa kołatanie serca, wzrasta ryzyko miażdżycy i zaburzeń rytmu.
Spis treści
Przyczyny przewlekłego stresu
Stres jest pojęciem bardzo szerokim, najogólniej można go podsumować, jako szereg czynników i bodźców zewnętrznych lub wewnętrznych, które mają wpływ na równowagę organizmu. W warunkach prawidłowych homeostaza organizmu człowieka jest zachowana. Jeśli jest się poddanym krótkotrwałej reakcji na stres – organizm ludzki przystosowuje się do niego. Stres działa wtedy mobilizująco. Jeśli jednak pacjenci narażeni są na długotrwały stres, zazwyczaj skutki takiego stanu są negatywne – znacznie zwiększa się skłonność do różnych chorób.
Stres może być wywołany w różnych okolicznościach
-
W pracy – w zależności od zajmowanego stanowiska stres może wystąpić w zakresie kierowania zespołem czy podporządkowania się szefowi. Stresogenne są również relacje interpersonalne pracowników. Zbyt wysokie wymagania stawiane pracownikom mogą wywoływać u nich obciążenie psychiczne, frustracje, nieporadność. Co doprowadza do sytuacji, w której pracownicy „żyją ciągle w stresie „. Słaba dochodowość firmy, czy kłótnie z klientami również mogą wywoływać dyskomfort psychiczny wśród zarządzających. Najgorszym przykładem stresu w pracy jest uczucie ciągłego, nieustającego napięcia emocjonalnego.
-
W domu – o przewlekłym stresie w warunkach domowych najczęściej wspomina się w domach, w których są kłopoty rodzinne – mogą to być trudności z wychowywaniem dziecka, bunt młodzieńczy i konflikt pokoleń, zdrady, rozwody, niedocenienie przez innych członków rodziny, czy też choroba. Są to problemy, które zazwyczaj ciągną się przez dłuższy okres i generują wiele starć i napięć w rodzinie. Trudnymi przypadkami generującymi stres w domu są sytuacje związane z nadużywaniem alkoholu, zastraszaniem, przemocą fizyczną.
-
W szkole – pomimo tego, iż bardzo nagłaśnia się aspekt „bezstresowego wychowania w szkole” wśród małych dzieci można zaobserwować różnego rodzaju stresy. Zazwyczaj przenoszą je one z domu – w rodzinie często różne problemy są „zamiatane pod dywan”, przez co dzieci chcą zwrócić na siebie uwagę w innym otoczeniu, jak np. szkoła.
Objawy stresu groźne dla zdrowia
Istnieje szereg dolegliwości, które towarzyszą długotrwałemu stresowi, do najważniejszych należą:
-
przyspieszony oddech,
-
przyspieszone bicie serca, tak zwane kołatanie serca,
-
pogorszenie pamięci,
-
zmienny nastrój,
-
drażliwość,
-
depresja,
-
lęk.
Jak długotrwały stres wpływa na serce?
Stres, jeśli towarzyszy przez chwilę – np. związany jest z trudnym egzaminem, bądź ze zmianą pracy – powoduje nagły wyrzut adrenaliny, przez co mobilizuje organizm do działania – jest to pozytywny aspekt stresu. Krótkotrwały stres czasem może pomóc w wykonaniu zadania, które w „normalnej” sytuacji nie byłoby możliwe. Jednak sytuacja zmienia się, jeśli stres towarzyszy pacjentom przez dłuższy okres. Wtedy taki stres jest groźny dla życia. W wyniku uwalniania kortyzolu (tzw. hormonu stresu) dochodzi do spadku stężenia serotoniny i dopaminy w mózgu – hormonów, które odpowiadają za dobre samopoczucie. Poza tym wzrasta stężenia adrenaliny i noradrenaliny.
Układ sercowo-naczyniowy jest bardzo narażony na przewlekłe działanie stresu. Pod jego wpływem może dochodzić do zaburzeń rytmu serca. Długotrwały stres – poprzez wpływ na zwiększenie stężenia hormonów (kortyzolu, adrenaliny) powoduje nadciśnienie tętnicze, które jest uważane za najważniejszy czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i zgonów na świecie. Stres działa na układ współczulny – zwiększa się wydzielanie cytokin prozapalnych, które mogą aktywować procesy zapalne w naczyniach krwionośnych i brać udział w powstawaniu miażdżycy. Stres wpływa również na zaburzenia gospodarki lipidowej, podnosi poziom cholesterolu.
Wpływ stresu na układ pokarmowy
Powszechnie wiadomo, że zbyt długi stres może powodować wrzody. Istnieje takie pojęcie jak wrzód stresowy, który może pojawić się w organizmie człowieka z dnia na dzień pod wpływem silnego bodźca. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy powstaje w wyniku zwiększonej produkcji adrenaliny (jej stężenie jest zwiększone u osób długotrwale narażonych na stres), która działa niekorzystnie na śluzówkę układu pokarmowego, zwłaszcza żołądka.
W związku z tym stres może powodować ból brzucha, zgagę, osłabienie apetytu, nudności, a nawet wymioty. Dodatkowo stres może zaburzać procesy trawienia, przez to, że działa za pośrednictwem autonomicznego układu nerwowego. Osoba narażona na długotrwały stres może uskarżać się na wzdęcia, zaparcia lub biegunki. Przewlekły stres może też powodować zespół jelita drażliwego.